„Słoneczna kamera powiększająca” Davida Achesona Woodwarda z 1857 r. rozwiązała ten problem, używająć najjaśniejszego wówczas dostępnego źródła światła czyli słońca. Kietowanie światła odbywało się to za pomocą luster i kondensatora. Słoneczny Powiekszalnik Woodwarda był dużym instrumentem obsługiwanym na zewnątrz, który mógł wytwarzać odbitki z negatywów ćwierćpłytowych ( 8x11 cm) i półpłytowych (11x14 cm).

Na Polskim rynku działało parę firm produkujących Powiększalniki Fotograficzne. W okresie międzywojennym można wymienić firmy takie jak Scharfa w Katowicach, Wytwórnia Braci Bilczewskich w Kętach, Wytwórnia Braci Pawelskich w Warszawie, Firma Delta w Łodzi.

Producentem najpopularniejszych powiększalników fotograficznych w Polsce w okresie międzywojennym była firma Jan Bujak we Lwowie. Jego bardzo udaną konstrukcję produkowano w wielu wersjach. Wykonanie, jak i nowatorskie rozwiązania oraz cena mogły z powodzeniem konkurować na rynku europejskim.

Po 1945 roku odbudowe przemysłu fotograficznego zaczynaliśmy niemal od zera. Okupant hitlerowski w okresie minionej wojny dokonał całkowitego zniszczenia wszystkich ośrodków produkcji urządzeń fotograficznych. Drugim czynnikiem zubożenia przemysłu był rabunkowy przemarsz wojsk radzieckich.

W Polsce zajęto się najpierw produkcją sprzętu kinotechnicznego. W 1945 r, w Łodzi powstały Łódzkie Zakłady Kinotechniczne (ŁZK). Na początku lat 50-tych powstały Warszawskie Zakłady Kinotechniczne (WZK). W 1952 roku podjęto decyzję by wytwórnia Filmowa pozostała w Łodzi; a WZK, będące jeszcze w budowie przemianowano na Warszawskie Zakłady Fotooptyczne (WZFO). W tym że roku uruchomiono w nich produkcję sprzętu fotograficznego takiego jak powiększalników. czy aparatów fotograficznych.
Jednocześnie oprócz zcentralizowanych zakładów sprzętu fotograficznego i filmowego powstały też
zakłady które wniosły dużą zasługę w podnoszeniu stanu technicznego pol­skiego przemysłu fotograficznego jak i filmowego.
Zakłady Produkcyjne które miały w swojej ofercie Powiększalniki fotograficzne poza zcentralizowaną firmą "WZFO"
 

Jednocześnie oprócz zcentralizowanych zakładów sprzętu fotograficznego i filmowego powstały też
zakłady które wniosły dużą zasługę w podnoszeniu stanu technicznego polskiego przemysłu fotograficznego jak i filmowego.
Zakłady Produkcyjne które miały w swojej ofercie Powiększalniki fotograficzne poza zcentralizowaną firmą "WZFO" to między innymi:

Warszawskie Zakłady Wytwórcze Sprzętu Filmowego
Wytwórnia Sprzętu Filmowego „Spefika

Śląskie Zakłady Mechaniczno-Optyczne
STALINGRÓD-WEŁNOWIEC (Katowice)
Jako kontynuacja przedwojennego Zakładu "Iwonka"
i powojennego "IWOKA" Optyczno-Mechaniczne Zakłady.
Wówczas Katowice były pod nazwą Stalinogrodem (1953–1956)
 

Warszawskie Zakłady Fotooptyczne (WZFO) – warszawskie przedsiębiorstwo wywodzące się z powstałych w 1951 Warszawskich Zakładów Kinotechnicznych. W 1968 roku zakłady włączono do Polskich Zakładów Optycznych
WZFO w 1954 r. uruchomiono produkcję powiększalników serii „Krokus”. Ich konstruktorem był mgr inż. Roman Zieliński. Wprowadzono do produkcji także szereg nowych wyrobów. Można tu wymienić m.in. powiększalniki małoformatowe (4x4 cm, 24 —36 mm) „Meteor” i „Meteoryt” oraz „Beta” (dwa ostatnie z metalowym lustrem asferycznym zastępującym szklane soczewki kondensorowe). Produkowano także różne elementy wyposażenia dodatkowego, jak: maskownice 13x18 cm, 18x24 cm i 30x40 cm, obiektywy powiększalnikowe („Mikar”, „Emitar” i „Amar”), filtry fotograficzne.

Produkcja powiększalników znacznie rozwinęła się w latach siedemdziesiątych. Opracowano dalsze modele na różne formaty negatywów, wyposażone także w głowice filtracyjne do fotografii barwnej. Na wyróżnienie zasługiwał całkowicie nowy model „Krokus Color 69, o profesjonalnych parametrach użytkowych, a także „Krokus Mini” o interesującej budowie statywu, która umożliwiała miniaturyzację jego wymiarów stanie złożonym.

Wprowadzone do produkcji głowice filtracyjne GFA mogły być za pośrednictwem odpowiednich reduktorów stosowane w niektórych modelach powiększalników i miały komory mieszające do różnych formatów negatywów. Były one już wyposażone w żarówkę halogenową 75W/12V z lustrem sferycznym oraz szklane filtry dichroiczne do korekcji barw metodą subtraktywną. Na początku lat osiemdziesiątych roczna produkcja powiększalników doszła prawie do liczby 120 tys. sztuk, z czego ponad 60% zostało wyeksportowane, głównie do ZSRR i krajów zachodnich.

Dużym osiągnięciem stało się uruchomienie w 1964 roku przy współpracy z Centralnym Laboratorium Optyki i Polskimi Zakładami Optycznymi, produkcji obiektywu powiększalnikowego "Jantar-Color" (później zmieniono nazwę na „Janpol-Color”) z wbudowanymi filtrami korekcyjnymi do fotografii barwnej. Naczelnym konstruktorem był zespół pod kierunkiem mgr inż. Jana Jasnego Obiektyw stanowiący całkowitą nowość w tej dziedzinie został opatentowany w Polsce i w innych krajach.

WZFO według przybliżonych danych w latach 1954 do 1990 wyprodukowało:
Powiększalników wszystkich typów ok 1 800 000 szt.
Obiektywów powiększalnikowych ok 3 000000 szt.
( różne źródła podają różne dane)
Po zlikwidowaniu produkcji niewiele tych pięknych i ciekawych urządzeń pozostało na strychach czy piwnicach. Poprzez zauroczenie fotografią cyfrową powiększalnik fotograficzny jest unikatowym antykiem w domach.
Od niedawna fotografia chemiczna (analogowa) przeżywa renesans. Wiele konkursów fotograficznych odbywa się w kategorii Fotografii Analogowej używającej powiększalnika, aparatu na kliszę, maskownicy, zegaru ciemniowego, odczynników, lampy ciemniowej czy innych akcesorii. Magia tradycyjnej fotografii jest zaklęta w ciemni fotograficznej w jej kolorach świetnych, jak i niezapomnianym zapachu odczynników. Sercem ciemni fotograficznej właśnie jest Powiększalnik. Polskie Powiększalniki Fotograficzne po przez solidną i nowatorską budowę miały powodzenia za granicą, jak i w kraju wśród amatorów, jak i profesjonalistów.


Powrót