Najważniejsze daty
związane z myślą
techniczną
i produkcją aparatów fotograficznych w Polsce
1270 r.
Witelo, Pierwszy
znany matematyk, fizyk i filozof polski.
Napisał klasyczne dzieło z dziedziny optyki "Perspektywa",
w którym opisuje rozchodzenie, załamywanie się i odbijanie światła.
Stosuje camera obscura do obserwacji słońca.
1842 r.
Józef Zieliński (1808-1878) był pierwszym Polakiem
zawodowo zajmującym się fotografią. Opublikował w Pamiętniku
Przyjaciół Przemysłu... pracę "O
dagerotypie". Ciekawostką jest to, że pracował nad
projektem wyprzedzającym epokę dotyczącym napędu
elektromagnetycznego w transporcie ( 1851).
1875 r.
Władysław
Małachowski (Leon Warnerke 1837-1900).
Pierwszy wykonał zwijaną światłoczułą bromosrebrową
emulsję
kolodionową na podłożu papierowym, wyprzedzając
o 13 lat błony Kodaka. W 1880 r. odkrywa
garbujące
działanie wywoływacza na emulsję fotograficzną.
1878 r.
Adam
Prażmowski astronom i fizyk. Emigrant po Powstaniu
Styczniowym. Otworzył w Paryżu wytwórnię obiektywów fotograficznych i innego sprzętu optycznego. Autor prac
naukowych z zakresu teorii budowy obiektywu.
1875 -1881r.
Konrad Brandel (1838-1920). Skonstruował aparat o nazwie:
Fotorewolwer 1875
na
płyty szklane 6x9 / 9x12 /12x16,5 cm.
Klisze można było wymieniać w świetle dziennym. Obiektyw Steinheil
z
migawką 1/50 sek. for. 6x9 cm, aparat drewniany
skrzynkowy z magazynkiem workowym na 12/20 klisz
szklanych. Otrzymał "Złoty Krzyż Zasługi"
od cesarza Franciszka Józefa.
1883 r.
Stanisław
Jurkowski. Jest jednym z pierwszych konstruktorów migawki
szczelinowej.
1890 r.
Karoli
Aleksander (1828-1901) - zbudował z drewna reporterski
aparat 9x12 cm. Posiadał automatyczny
magazynek do zmian płyt szklanych. Opracował nowy typ fotorewolweru, wzorując się na patencie Brandela.
1896 r.
Piotr
Lebiedziński (1860-1934). Założyciel fabryki, która od 1933 nazywa
się FOTON. Producent aparatów:
Chicago1896
-
drewniany aparat składany na płyty szklane 9x12 cm.
Diops1904 -
aparat składany na płyty szklane 6x9 cm.
1899 r. Aleksander
Ginsberg - Warszawa, buduje fabrykę
obiektywów i aparatów fotograficznych FOS. Cieszył się dużym uznaniem za produkcję obiektywów typu planistygmat.
Produkuje miedzyinnymi aparaty: Fos
1903
składanym
na płyty szklane, z obiektywem Fos/Planistygmat 8, FOS/Aplanat
6,3, z migawką szczelinową B,
1/2-1/1000 sek. o formacie
9x12cm.
Sterotres 1904,
aparat stereoskopowy,
Zeflex 1905
aparat drewniany, lustrzanka, o formacie 9x12, z
obiektywem Fos/Planat/6.3, migawka szczelinowa.
1901 r.
Edmund
Brodkowski produkuje we Lwowie drewniane, składane
aparaty fotograficzne.
1905 r.
Juliusz Drac. Skonstruował aparat do rejestracji obrazu w
kolorze, następnie rzutnik, który pozwalał
na odzwierciedlenie tejże fotografii.
1897 r.
Jan
Szczepanik (1872 -1926) opatentował Telektroskop –
aparat do przesyłu obrazu i dźwięku na odległość, który
przyczynił się do powstania telewizji. Opracował Fotosculptor urządzenie do kopiowania rzeźb. Na
podstawie jego wynalazków firma Kodak w 1928 i Agfa w
1932 wytwarzały filmy do fotografii kolorowej. Według
pomysłu Szczepanika realizowano filmy barwne,
wyświetlając po raz pierwszy 24 klatki filmu na sekundę.
Hiszpański monarcha Alfons XIII odznaczył go orderem za
tkaninę kuloodporną.
Był autorem kilkuset patentów i
ponad 50 wynalazków (wiele z dziedziny fotografii).
Nazywano go polskim Edisonem.
1921r.
Powstała "Fabryka Aparatów Optycznych i Precyzyjnych H.
Kolberg i S-ka" która w rezultacie przekształciła się w
Polskie Zakłady Optyczne. Produkuje ona: mikroskopy (do
dziś), lornetki, urządzenia optyczne i aparaty
fotograficzne na zamówienia wojska.
1929
r.K-28
Aparat do zadań szkoleniowych. Format 6x4.6cm, obiektyw
160mm.
1936
r.
Monarex
Aparat do robienia zdjęć rozpoznawczych terenu montowany
w podłodze samolotu.
1938 r.
Toporex
Aparat
przenośny do celów rozpoznawczych terenu.
1932 r.
Kamera Polska Ka-Pol Paweł Sobkowski zakłada w
Chodzieży wytwórnię aparatów fotograficznych, gdzie
produkowane są:
Widok
1932,
aparat mieszkowy na płyty szklane. Obiektyw
Koplar 6,3/150 o formacie 6x9cm (inna wersja o formacie 9x12cm) i
migawce centralnej 1/50s.
1933 r. Boleś,
aparat skrzynkowy. Format 4,5x6cm. Migawka centralna 1/50s
1934
r. Filma
i Filma 2, aparat skrzynkowy z obiektywem Meniskus format
6x9 i 4.5x6 na kliszę zwojową 120.
1934 r.
Bracia Pawelscy BPW. Otwierają wytwórnie aparatów
licencyjnych :
Korona 1934r.
Montowana z części Firmy Merten. Bakelitowa konstrukcja
typu skrzynkowego
z obiektywem PZO 11/6.5cm o migawce
B, 1/50s format 4.5/6cm. Film zwojowy typu 127.
Korona Tankette 1938.
Aparat w całości metalowy w przeciwieństwie do
bakelitowej Korony tego samego producenta. Osłona
korpusu z blachy stalowej pomalowanej czarnym
lakierem typu młotkowego.Wokół obiektywu napisy
KORONA-TANKETTE, dwa znaki wytwórni braci Pawelskich tj.
dwie stylizowane
korony z literkami B P W i napisem GALW.Po
przesunięciu dźwigni, od dolu aparatu, z
pozycji Z w pozycję O można wyjąć, wraz z górną pokrywą,
metalowy korpus dla
filmu typu 127 (format klatki 3x4 cm w pionie). Pokrywy
górna i dolna
(nieruchoma) wraz z celownikiem i pokrętłem przesuwu
filmu oraz stożkowy
tubus obiektywu wykonane z poniklowanej blachy
mosiężnej. Tubus wraz z
migawką i obiektywem typu menisk F=1.0, o stałej
ogniskowej, został
przykręcony do korpusu trzema mosiężnymi srubeczkami. .
Migawka pracuje w dwóch
trybach C i M. Na górnej pokrywie umieszczono blaszany,
składany celownik
ramkowy i stożkowe pokrętło przesuwu filmu. Przesuw
filmu jest kontrolowany
przez dwa, umieszczone z tyłu aparatu, okrągłe okienka z
czerwonego
celofanu. Po bokach aparatu, podobnie jak w aparatach
małoobrazkowych, zaczepy na pasek. Do aparatu
wyrabiany był skórzany futerał z wytłoczonym napisem
KORONA-TANKETTE.
Wymiary aparatu 113x73x56 mm
Całość "z daleka" przypomina kształtem aparat Leica.
Zdjęcie znajduje sie w dziale "Legendy".
1937 r.
Wytwórnia zegarków Żelazkiewicz-Niepanicz zaczyna montować
na licencji Sida-Berlin aparat
Sida -Optyka 1937,
film 25 mm, obiektyw8/35 mm, migawka B, 1/50 s, format
24x24 mm.
Konstrukcja bakelitowa. Całkowita wielkość "śmieszna",
w najszerszych miejscach
68 mm x 50mmx39mm .
1946 r.
W Warszawie otwarto odbudowana dawną fabrykę Franaszka i
nadano jej nazwę:
Warszawskie Zakłady Fotochemiczne.
1952 r.
Powstają
Warszawskie Zakłady Fotooptyczne.
1953 r.
Powstaje pierwszy powojenny aparat polski
Start.
1956 r.
Warszawskie Zakłady Fotooptyczne wyprodukowały aparat
Druh.Następnie
przeniesiono jego produkcję do Brzozowskich Zakładów
Chemicznych.
1958
r.
WZF wyprodukowały pierwszy polski aparat małoobrazkowy
Fenix.
1962 r.
Wyprodukowano aparat Ami
z polisterynową obudową.
W tym
samym roku wyprodukowano aparat
Alfa.
1963 r.
Na rynku ukazuje się obiektyw powiększalnikowy z
możliwością korekcji barw - Jantar-color, przemianowany
następnie na Janpol-Color.
1967 r.
Ukazuje się
nowy model Starta - Start 66. Produkowany
Przez PZO.
1977 r.
W PZO skonstruowano pierwsze w
Polsce głowice
filtracyjne Krokus GF.
1985 r.
Na rynek jest dostarczany ostatni egzemplarz aparatu
fotograficznego wyprodukowanego w Polsce - Start 66s.
W latach 1954 do 1990 wyprodukowano:
-Aparatów fotograficznych „Start” ok. 120 000 szt.
-Aparatów małoobrazkowych „Fenix”, „Alfa” ok. 200 000
szt.
-Aparatów młodzieżowych „Druh”, „Ami” ok. 2 500 000 szt.
-Powiększalników wszystkich typów ok. 1 800 000 szt.
-Obiektywów powiększalnikowych ok. 3 000 000 szt.
-Rzutników „Narcyz”, „Diapol”, „Krokus” ok. 600 000 szt.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Źródła:
Dzieje polskiej fotografii - Ignacy Płażewski
1000 słów o Fotografii - Henryk Latos
Fotografia Technika i Technologia(1955) - Tadeusz
Cyprian
Młody Technik (11/1980)
Historia Fotografii Polskiej w latach 1839-1889
Aleksander Macisza
Ilustrowana Encyklopedia Dla Wszystkich
"Podstawy
Fotografii" Mikołaj Ilinski
Fotografia w praktyce amatorskiej - Zbigniew Pękoslawski
Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii Ignacy
Płażewski.